• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

Maarten 't Hart

Profiel

Achternaam: 't Hart
Roepnaam: Maarten
Geboren: 25-11-1944
Te: Maassluis
Pseudoniem(en): 'Stenen voor een ransuil 'en 'Ik had een wapenbroeder' verschenen oorspronkelijk onder het pseudoniem Martin Hart. Maarten 't Hart gebruikte ook de pseudoniemen Jacob Stillebroer en Maartje 't Hart.

'Ik debuteerde onder de naam Martin Hart omdat ik het niet prettig vond als mijn familie mijn boeken zou lezen. Maar ik wilde geen echt pseudoniem, dus ik koos voor een half-pseudoniem of pseudeo-pseudoniem. Mijn familie was er al gauw achter en toen heb ik het half-pseudoniem maar laten vallen.' Hetzelfde half-pseudoniem hanteerde 't Hart in 1982 weer - vanwege de internationale klank - toen zijn studie 'Ratten' onder de titel 'Rats' bij de Engelse uitgever Allison & Bushby verscheen.
(Kees de Bakker, Mijn eerste boek, blz. 63)

Werk

Poëzie

• Wassende woestijnmuis (bibliofiel, 100 ex.) (1976)
• Op de brug (bibliofiel, 100 ex.) (1980)
• Zoals Dit (bibliofiel, 96 ex.) (1998)
• Een gedicht op de muur van de modezaak van Paul van Egmond aan de Nieuwe Rijn 53/54 in Leiden:

Proza

• Stenen voor een ransuil (1971)
• Ik had een wapenbroeder (1973)
• Het vrome volk (verhalen) (1975)
• Wassende woestijnmuis (bibliofiel, 100 ex.) (1976)
• Avondwandeling (1976)
• Mammoet op zondag (verhalen) (1977)
• Drie mannetjesputters van de Arbeiderspers bij Scheltema Holkema Vermeulen (met Mensje van Keulen en Gerrit Komrij) (bibliofiel, 550 ex.) (1977)
• Laatste zomernacht (1977)
• Een vlucht regenwulpen (1978)
• De dorstige minnaar (1978)
• De aansprekers: roman van vader en zoon (1979)
• Floroskoop - November (1979)
• De droomkoningin (1980)
• De zaterdagvliegers (verhalen) (1981)
• De dorstige minnaar (bloemlezing/verhalen) (1981)
• Alle verhalen (1982)
• De versnijdenis; De neef van Mata Hari (1982)
• Potentie (bibliofiel, 4 ex., waarvan er 3 nietig zijn gemaakt) (1983)
• De kroongetuige (1983)
• De ortolaan (boekenweekgeschenk 1984)
• Het roer kan nog zesmaal om (autobiografie) (1984)
• De huismeester (verhalen) (1985)
  
• De jacobsladder (1986)
• De nagapers (speciale uitgave 'Nederlandse lezerskring Boek en plaat b.v.') (1986)
• De draagmoeder (1987)
• Het uur tussen hond en wolf (1987)
• Feest (1988)
• De steile helling(1988)
• De unster (verhalen) (1989)
• Onder de korenmaat (1991)
• De vrijwillige brandweer (2500 ex.) (1991)
• Verzamelde verhalen (1992)
• Het woeden der gehele wereld (1993)
• Huis in de polder (bibliofiel, 120 ex.) (1994)
• De nakomer (1996)
• Een voorval in de Haarlemmerstraat (nieuwjaarsgeschenk, 200 ex.) (1997)
• De vlieger (1998)
• De gevaren van joggen (columns) (1999)
• Kramsvogels (bibliofiel, 300 ex.) (2000)
• De schrijver. Een literaire estafette (met Harry Mulisch, Gerrit Komrij, Adriaan van Dis, Remco Campert, Marga Minco, Hugo Claus, Joost Zwagerman) (2000)
• De stiefdochters van Stoof (2000)
• De zonnewijzer (2002)
• Nieuwe fiets (bibliofiel, 250 ex.) (2002)
• Het meisje met de zwarte nagels (bibliofiel, 300 ex.) (2002)
• De Dood van een kroonprins (met anderen) (2002)
• De scheltopusik (2003)
• Signeren (nieuwjaarswens, 500 ex.) (2003)
• Lintjesregen (bibliofiel, 33 ex.) (2003)
• Lotte Weeda (2004)
• 't Ichtus (bibliofiel, 175 ex.) (2005)

 

• Het psalmenoproer (2006)
• De vroege verhalen (2007)
• Maassluis (2007)
• Verlovingstijd (2009)
• Stenen voor een ransuil & Ik had een wapenbroeder (2008)
• De aansprekers & De vlieger: de vaderromans (2009)
• De kroongetuige & De zonnewijzer (2009)
• Dienstreizen van een thuisblijver (2011)
• Een dienstreis naar Maassluis (bibliofiel, 50 ex.) (2011)
• De ontvoering (bibliofiel) (2011)
• De dorstige minnaar (bibliofiel, 50 ex.) (2013)
• Magdalena (2016)
• De moeder van Ikabod & andere verhalen (2016)
• De nachtstemmer (2019)

Brieven

• 10 brieven van Jeroen Brouwers aan Maarten 't Hart in: 'Kroniek van een karakter deel 1 1976-1981, de Achterhoek' (1986)
• 7 brieven van Jeroen Brouwers aan Maarten 't Hart in: 'Kroniek van een karakter deel 2 1982-1986, De oude Faust' (1987)
• 1 brief aan Maarten 't Hart in 'Een aangename postumiteit. Brieven 1965-1997' van Herman de Coninck (2004)
• 1 brief van Maarten 't Hart in 'Aan een karakter: brieven aan Jeroen Brouwers' (2020)
• De toetssteen: brieven over Vestdijk (met Kees 't Hart) (2021)

Dagboeken

• 'Fragmenten uit een dagboek' (in Bzzlletin nr 55, april 1978)
• Een deerne in lokkend postuur: persoonlijke kroniek 1999 (2000)

Hoorspel

• De droomkoningin (TROS, 1985)

Wetenschappelijk werk

• Ratten: over het gedrag, de leefwijze en het leervermogen van de rat, over de rattenbestrijding en de rattenkoning: met enkele aanwijzingen voor het houden van de rat als huisdier (1973)
• A study of a short term behaviour cycle: creeping through in the three-spined stickleback (Gasterosteus aculeatus L.) (proefschrift) (1978)
• De stekelbaars (1978)

Overige non-fictie

• De kritische afstand: agressieve aantekeningen over mens en dier (1976)
• De som van misverstanden: het lezen van boeken (1978)
• Ongewenste zeereis: essays - al dan niet autobiografisch (1979)
• Willem Brakman (met 'Hermanus Berserik' door Thérèse Cornips. t.g.v. P.C. Hooft-prijs 1980, 175 ex.) (1981)
• De vrouw bestaat niet (1982)
• Het eeuwige moment (1983)
• Amsterdam, de jaren 70 (met Evert Werkman en John Jansen van Galen, teksten bij foto's van Steye Raviez) (1983)
• Een dasspeld uit Toela (1990)
• Een havik onder Delft: polemische paukeslagen en andere kritische beschouwingen (1992)
• Niet van wind alleen (1993)
• Du holde Kunst: over muziek (1994)
• Het gebergte. De tweeënvijftig romans van S. Vestdijk (samen met Hugo Brandt Corstius) (1996)
• Wie God verlaat heeft niets te vrezen (1997)
• Johann Sebastian Bach (2000)
• De daverdreun (jaarwisselingsgeschenk) (2002)
• De bril van God. De Schrift betwist II (2002)
• Terwijl mijn lege leven in mij weende / Cees van Hoore. De dichter van de kaarsen / Maarten 't Hart (bibliofiel, 500 ex.) (2003)
• De man met het glas - over F.B. Hotz (2003)
• De Schrift betwist (Wie God verlaat heeft niets te vrezen, De bril van God) (2003)
• De groene overmacht: tuinieren op de zware zeeklei (nieuwjaarsgeschenk, 2004)
• Mozart en de anderen (met cd) (2006)
• Johann Sebastian Bach: Matthäus-Passion (met Christoph Wolff en Jan van IJken) (2007)
• Ik wacht wel tot de hoeren in de aanbieding zijn (2007)
• Het dovemansorendieet: over zin en onzin van gewichtsverlies (2007)
• 1 bijdrage: ''Martin Ros' in 'Martin Ros vijftig jaar op wacht: schetsen over een boekenfanaat', redactie Perry Pierik (2009)
• Olifantenpaadjes = Desire lines (2011)
• Maartens moestuin abc: van aardappel tot zwemvriendin (met Nienke Denekamp) (2014)
• De wereld van Maarten 't Hart: de beste stukken over natuur, literatuur, religie en muziek (2017)

Maarten 't Hart schreef een voorwoord/nawoord voor

• Godert van Colmjon en Konrad Boehmer, Muzikaal leven (1977)
• Hjalmar Söderberg, Dokter Glas (1980)
• S. Vestdijk, Negen jeugdverhalen (bibliofiel, 475 ex.) (1981)
• Ivan A. Gontsjarov, Een alledaagse geschiedenis (1983)
• Dorinde van Oort, Portret aan huis: Nederlandse schrijvers in woord en beeld (1994)
• J. van Oudshoorn, Openbaar vertoon: een brief aan Leo van Breen (bibliofiel, 75 ex.) (1998)
• S. Vestdijk, De koperen tuin (2001)
• F.B. Hotz, Die Chaussee: Roman in Erzählungen (Duitse vertaling door Sibylle Mulot) (2003)
• Truman Capote, In koelen bloede (2005)
• S. Vestdijk, Kind tussen vier vrouwen: de kroniek van een jongensleven (2005)
• Het verhaal van koning David (2006)
• Anton Coolen, Dorp aan de rivier (2007)
• Charles Dickens, Grote verwachtingen (2010)
• Lucia de Berk, Lucia de B.: levenslang en tbs (2010)
• Ferdinand Bordewijk, Bint: Roman eines Sender (vertaald door Marlene Müller-Haas) (2012)
• Truman Capote, In koelen bloede: het ware verhaal van een meervoudige moord en zijn gevolgen (2014)
• Roger Martin du Gard, De Thibaults (2014)
• Roger Martin du Gard, Luitenant-kolonel de Maumort (2016)
• Anthony Trollope, De torens van Barchester (2017)

Vertalingen/bewerkingen

Vertaald:

• 'Ratten' werd in het Engels vertaald.
• 'De aansprekers' werd in het Engels vertaald als 'Beaers of bad tidings' en in de Engelse pers zeer positief ontvangen.
• 'Laatste zomernacht' en 'Paard jagend op buizerd' werden in het Hongaars vertaald.
• Een in het Spaans vertaald verhaal van Maarten 't Hart in 'Nueva narrativa neerlandesa' (1980)
• Dödens budbärare: en roman om far och son (Zweedse vertaling van 'De aansprekers' door Ingrid Wikén Bonde och Kerstin Bring) (1982)
• Småspovar i flykt (Zweedse vertaling van 'Een vlucht regenwulpen' door Kerstin Bring en Ingred Wikén Bonde) (1983)
• Klucz kulików (Poolse vertaling van 'Een vlucht regenwulpen', vertaald door Andrzej Wojtas) (1984)
• Un volo di chiurli (Italiaanse vertaling van 'Een vlucht regenwulpen' door Fulvio Belmonte) (1984)
• Kronvittnet (Zweedse vertaling van 'De kroongetuige' door Ingrid Wikén Bonde) (1984)
• Eine unfreiwillige Seereise (Duitse vertaling van 'Ongewenste zeereis') (1984)
• Jato bekasi (Bulgaarse vertaling van 'Een vlucht regenwulpen' door Stefan Nacev) (1985)
• 'Een vlucht regenwulpen' verscheen in 1985 in Russische vertaling. In 1986 verscheen het bij uitgeverij Human & Rousseau in Zuid-Afrika.
• Az utolsó nyári éjszaka: kisregény és elbeszélések (Hongaarse vertaling van 'Laatstezomernacht' en verhalen uit 'De zaterdagvliegers' door Bérczes Tibor en Szondi Béla) (1986)
• Mammut på en söndag: berättelser om en barndom (Maassluis 1948-1960) (Zweedse vertaling van 'Mammoet op zondag' door Ingrid Wikén Bonde) (1986)
• In het Deens vertaald werk van Maarten 't Hart in 'I kærlighedens favn : en antologi af moderne nederlandske tekster' (1987)
• Ein Schwarm Regenbrachvögel (Duitse vertaling van 'Een vlucht regenwulpen' door Waltaud Hüsmert) (1988)
• Jakobsstegen (Zweedse vertaling van 'De jacobsladder' door Ingrid Wikén Bonde) (1988)
• L 'echelle de Jacob (Franse vertaling van 'De jacobsladder' door Selinde Margueron) (1990)
• Stenar mot en hornuggla (Zweedse vertaling van 'Stenen voor een ransuyil' door Bengt Ek en Ingrid Wikén Bonde) (1992)
• Om så hela världen rasar (Zweedse vertaling van 'Het woeden der gehele wereld' door Eva Erichsen en Ingrid Wikén Bonde) (1994)
• Hele verdens vrede (Deense vertaling van 'Het woeden der gehele wereld' door Ludo Leroy en Nina Malinovski) (1995)
• Sladdbarnet (Zweedse vertaling van 'De nakomer' door Annika Johansson en Ingrid Wikén Bonde) (1997)
• Das Wüten der ganzen Welt (Duitse vertaling van 'Het woeden der gehele wereld' door Marianne Holberg) (1997)
• Verrassend Stellingwarfs: Johan Veenstra vertaelt verhaelen van Marga Minco, R.J. Peskens, Marjan Berk, Maarten 't Hart, Margriet de Moor, Cees Nooteboom, Lieve Joris, S. Carmiggelt, Vonne van der Meer, Rudi van Dantzig, Rascha Peper, Adriaan van Dis (1998)
• Die Netzflickerin (Duitse vertaling van 'De nakomer' door Marianne Holberg) (1998)
• Draken (Zweedse vertaling van 'De vlieger' door Olov Hyllienmark en Ingrid Wikén Bonde) (1999)
• La colère du monde entier (Franse vertaling van 'Het woeden der gehele wereld' door Xavier Hanotte) (1999)
• Die schwarzen Vögel (Duitse vertaling van 'De kroongetuige' door Marianne Holberg) (1999)
• Le furie del mondo intero (Italiaanse vertaling van 'Het woeden der gehele wereld' door Laura Pignatti) (1999)
• Ein Lesezeichen: "Briefbände verkaufen sich nicht...": drei Kolumnen (Duitse vertaling van drie columns uit 'De gevaren van joggen' door Marianne Holberg) (nieuwjaarsgeschenk) (2000)
• Gott fährt Fahrrad oder: Die wunderliche Welt meines Vaters (Duitse vertaling van 'De aansprekers' door Marianne Holberg) (2000)
• Bach und ich (Duitse vertaling van 'Johann Sebastian Bach' door Maria Csollány) (2000)
• La furia del mundo entero (Spaanse vertaling van 'Het woeden der gehele wereld' door Julio Grande Morales) (2001)
• Hnev celého sveta (Tsjechische vertaling van 'Het woeden der gehele wereld' door Jana Pellarová) (2001)
• Le retardataire (Franse vertaling van 'De nakomer' door Bertrand Abraham) (2002)
• Das Pferd, das den Bussard jagte: Erzählungen (Duitse vertaling van een keuze uit zijn werk door Marianne Holberg) (2002)
• Solvisaren (Zweedse vertaling van 'De zonnewijzer' door Rikard Bonde en Ingrid Wikén Bonde) (2003)
• Die Sonnenuhr (Duitse vertaling van 'De zonnewijzer' door Marianne Holberg) (2003)
• Werk van Maarten 't Hart in 'Zeleni volk in bakreni dan : antologija sodobne nizozemske kratke proze' (Slovenië) (2004)
• The sundial (Engelse vertaling van 'De zonnewijzer' door Michiel Horn) (2004)
• In unnütz toller Wut (Duitse vertaling van 'Lotte Weeda' door Gregor Seferens) (2004)
• Die Jakobsleiter (Duitse vertaling van 'De jacobsladder' door Gregor Seferens) (2005)
• Una bandada de zarapitos (Baskische vertaling van 'Een vlucht regenwulpen' door Santiago Martín) (2006)
• Ein Schwarm Regenbrachvögel; Gott fährt Fahrrad: zwei Bestseller in einem Band (2006)
• Zegar sloneczny (Poolse vertaling van 'De zonnewijzer' door Maria Zaleska) (2006)
• Die schwarzen Vögel; Die Sonnenuhr: zwei Bestseller in einem Band (2007)
• Der Psalmenstreit (Duitse vertaling van 'Het psalmenoproer' door Gregor Seferens) (2007)
• Psalmupproret (Zweedse vertaling van 'Het psalmenoproer' door Kenneth von Zeipel) (2008)
• Der Flieger (Duitse vertaling van 'De vlieger' door Gregor Seferens) (2008)
• Pobuna pevaca psalama (Servische vertaling van 'Het psalmenoproer' door Ivana Šcepanovic) (2009)
• Der Schneeflockenbaum (Duitse vertaling van 'Verlovingstijd' door Gregor Seferens) (2009)
• Komun sae (Koreaanse vertaling van 'De kroongetuige') (2009)
• Das Paradies liegt hinter mir: meine frühen Jahre (Duitse vertaling van 'Het roer kan nog zesmaal om' door Gregor Seferens) (2014)
• Magdalena (Duitse vertaling van 'Magdalena' door Gregor Seferens) (2015)
• Osud tazných ptáku (Tsjechische vertaling van 'Een vlucht regenwulpen' door Luka Vítek) (2019)
• So viele Hähne, so nah beim Haus' (Duitse vertaling van 'De moeder van Ikabod & andere verhalen' door Gregor Seferens) (2019)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Maarten 't Hart publiceerde in de schoolkrant 'Groenvoer' en in het hymanistisch studentenblad 'Drupelsteen'.
• Het eerste lange verhaal dat Maarten 't Hart schreef: 'Drie vrienden', verscheen in acht afleveringen in het 'Maandblad van de Christelijke korfbalvereniging'.
• Maarten 't Hart debuteerde in 'Maatstaf'.
• Maarten 't Hart publiceerde in tal van tijdschriften columns en artikelen over bijv. literatuur, muziek en feminisme. Bijv. in 'Het Parool' 'Vrij Nederland', 'Hollands Diep', 'De Nieuwe Linie', 'NRC-Handelsblad', 'Tirade', 'De Gids', 'Bzzlletin' en 'Haagse Post'.
• Van 1992 tot 1994 publiceerde Maarten 't Hart in NRC Handelsblad een serie alternatieve bijbeloverdenkingen. Deze leverden een groot aantal ingezonden brieven op. In 1996 en 1997 volgden volgden nog zeven van deze overdenkingen. Ze werden gebundeld in 'Wie God verlaat heeft niets te vrezen' (1997)
• Maarten 't Hart herlas samen met Hugo Brandt Corstius alle boeken van Simon Vestdijk. Ze schreven hierover in 'NRC Handelsblad'.
• Maarten 't Hart schrijft columns voor de 'GPD-kranten'.
• Maarten 't Hart werd in 2001 lid van de redactieraad van 'Hollands maandblad'.
• Maarten 't Hart publiceerde in 'De Tweede Ronde'.

Over Maarten 't Hart

• Martin Hart, 'De analeptiek van D. Hillenius' + D. Hillenius, 'Het Hart en zijn redenen' in 'Maatstaf' (juni 1971)
• 1 hoofdstuk 'Een boek is een buil' over 'Het vrome volk' in 'Woord en schroom' van Hugo Bousset (1977)
• Een bijdrage over Maarten 't Hart door Wam de Moor in 'Jan Campertprijzen 1978' (1978)
• Nicolaas Matsier: 'Waarom houdt Brouwers van 't Hart?' in 'De Revisor' (augustus 1978)
• Een hoofdstuk: 'De verliefde schrijver' in 'Boeken. Veertig besprekingen' van Aad Nuis (1978)
• 3 hoofdstukken over Maarten 't Hart in 'Meester en leerling: In de voetsporen van S. Vestdijk' van Wam de Moor (1978)
• 'Bzzlletin' bracht in december 1979 een Maarten 't Hart-nummer uit.
• F. Hiddema, Maarten in de ban van Oedipus: psychoanalytische interpretatie van de roman 'Een vlucht regenwulpen' van Maarten 't Hart (1979)
• Een hoofdstuk over Maarten 't Hart: 'Literatuur als gids voor het leven' in 'Kladboek' (1979) van Jeroen Brouwers.
• 1 hoofdstuk: 'Schrijven is alleen maar te vergelijken met op een kerkorgel spelen. Maarten 't Hart' in 'Schrijven: interviews' van Jan Brokken (1980)
• 2 recensies van boeken van Maarten 't Hart in 'Recensies' van T. van Deel (1980)
• Een interview met Maarten 't Hart: 'Mijn broer zegt: de duivel wrijft zich in zijn handen omdat hij jou in zijn macht heeft' in 'Bibeb met ...' (1980)
• Leendert Voogt, 'Maarten 't Hart: een bibliografie van zijn werk verschenen in de periode 1969-1980 (februari) (1980)
• 2 hoofdstukken in 'Wilt u mij maar volgen' van Wam de Moor (1980)
• 1 hoofdstuk: 'Van ratten en mensen' in 'Vrouwenwijsheid' van Annie Romein-Verschoor (1980)
• Harm de Jonge, 'De bemodderde wijsvinger van Maarten 't Hart' in 'Bzzlletin' (januari 1981)
• Drie hoofdstukken over Maarten 't Hart in 'Boekentaal. 20x nadenken over literatuur' van Hans Werkman (1981)
• Een hoofdstuk over Maarten 't Hart: 'Over Babel' in 'Twee eendjes en wat brood' van Renate Rubinstein (1981)
• F. Vandergraesen, 'Maarten 't Hart - Een vlucht regenwulpen' (1981)
• Johan Diepstraten (red.), 'Over Maarten 't Hart: beschouwingen en interviews' (1981)
• J.G.M. Weck, 'Maarten 't Hart: In contact met het werk van moderne schrijvers 8' (1981)
• 1 hoofdstuk: 'Roerloos in schoon goed. Poëziegedrag na de jaren zeventig. Eijkelboom, De Jong, 't Hart en het psychologischerend naamwoord' in 'Schrijver zonder stoel' van Huub Beurskens (1982)
• Hans Werkman, 'Een calvinist leest Maarten 't Hart' (1982)
• Johan Diepstraten (redactie), 'Over Maarten 't Hart' (1982)
• Een boekbespreking van 'De zaterdagvliegers' in 'Aangekruist. Boekbesprekingen van J.M. A. Biesheuvel tot Jan Wolkers' van Hans Werkman (1982)
• Jan Willard, '(He)t Hart tussen ouders en vrouwen' (doctoraalscriptie) (1982)
• 1 hoofdstuk: 'Oordeel liever niet, Naar aanleiding van enige uitspraken van Maarten 't Hart' in 'De laatste deur' van Jeroen Brouwers (1983)
• Aad Nuis, 'Maarten 't Hart' (serie Literaire leerbundels, met geluidscassette) (1984)
• Bert Peene, 'Maarten 't Hart, een vlucht regenwulpen' (1984)
• 1 vraaggesprek: 'Ik ben verdoemd en dat moet ik maar accepteren. Het godsbeeld van Maarten 't Hart' in 'De mens centraal' van Ir. H.A. Schuringa (1984)
• 'Het lintje' (bibliofiel, 250 ex.) (1984)
• 1 uittreksel: 'Maarten 't Hart - De kroongetuige' in 'Prisma Uittreksel Boek' van Johan van Ommen en Lizet Penson (1984)
• Judy van Emmerik, 'Er moet nodig eens gelucht worden: veertien stukken over onder meer: Rudy Kousbroek, Gerrit Komrij, Maarten 't Hart, Boudewijn Büch, Adriaan van Dis, A.J. Dunning, de vrouw in de literatuur en de bestsellerhysterie' (1985)
• 'Maarten 't Hart. Uit en over zijn werk', samengesteld door Martin Ros (1985)
• Een bijdrage over Maarten 't Hart in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Jaap Goedegebuure (februari 1985)
• Een interview in 'Schrijven en geloven' van Hans Werkman (1985)
• P. Kralt, 'Kleuren van de Ortolaan: over een novelle van Maarten 't Hart' (1986)
• Harm de Jonge, 'Sirenenzang en rattendans in het spiegelkabinet. De Kroongetuige als detectiveroman' in 'Bzzlletin 137' (juni 1986)
• Een hoofdstuk: 'Het horlogemakersproza' over Jeroen Brouwers en Maarten 't Hart in 'De komma bij Krol' van T. van Deel (1986)
• Een bespreking van 'De huismeester' door Hans Warren in 'Een jaar boek. Overzicht van de Nederlandse literatuur 1985-86' (1986)
• J. Kamphuis, 'Nietzsche in Nederland' (1987)
• 1 uittreksel: ' Stenen voor een ransuil' in 'Prisma Uittrekselboek Nederlandse literatuur 1945-1980', samengesteld door Jet Matla, Rob van Riet, Johan van Ommen en Lizet Penson (1987)
• Hans W. Bakx, 'Midas' tranen: een anekdote' (1987)
• Francis Hijszeler, 'Een vlucht regenwulpen en De jacobsladder. Een handleiding voor kerkelijke gesprekskringen' (1987)
• Een bespreking van 'De jacobsladder' in 'Eerste druk '86. Overzicht en bespreking van Nederlandstalig literair proza dat voor het eerst verscheen in 1986' van Bert Peene (1987)
• 2 anekdoten over Maarten 't Hart in 'Het literair anekdoten boek', samengesteld door John Müller (1988)
• 'Waar 't Hart van vol is.. docentenhandleiding en leerlingen materiaal bij de lessenserie over Maarten 't Hart' (1988)
• Bert Peene, 'De waarheid en de leugen: over de romans en verhalen van Maarten 't Hart' (1989)
• Erik Vermeulen, 'Maarten 't Hart, Ik had een wapenbroeder' (1989)
• P. Kralt e.a., 'Maarten 't Hart' (Bulkboekspecial) (1989)
• Maarten 't Hart, Schrijversmap, bibliotheekwinkel (1989)
• 1 hoofdstuk: 'De zeven brandende vragen van Maarten 't Hart' in 'Rembrandt heeft nooit gevoetbald' van Nico Scheepmaker (1989)
• 1 hoofdstuk: 'Maarten 't Hart - De kroongetuige' door Peter Kralt in 'Lexicon van Literaire Werken' (januari 1989)
• Bert Peene, 'Maarten 't Hart, De kroongetuige' (1990)
• Een hoofdstuk over Maarten 't Hart in 'Schrijversgezichten. Dertig auteurs geportretteerd door Geert Kooiman' (1990)
• Een interview met Maarten 't Hart in 'Het leven bij 30 jaar. Gesprekken met bekende Nederlanders' (1990)
• Een interview met Maarten 't Hart door Hanneke Savenije in 'Snoecks 92' (1991)
• 2 hoofdstukken over Maarten 't Hart in 'Denkwijze 298. Hoogte- en dieptepunten in de Nederlandse literatuur uit de jaren tachtig' van Gerrit Jan Zwier (1991)
• Mensje van Keulen, 'Geheime dame' (1992)
• Theodor Holman, Arie Storm, Hella S. Haasse, 'Maarten 't Hart. On - Nederlands populair: de 2 miljoenste Maarten 't Hart over de toonbank' (1993)
• 2 besprekingen: 'Maarten 't Hart - De kroongetuige' en 'Maarten 't Hart - een vlucht regenwulpen' in 'Panorama van de Nederlandse letterkunde. Beknopte besprekingen van 75 Nederlandse literaire werken' van C. Gerritsma (1993)
• 1 uittreksel: 'Maarten 't Hart - Het woeden der gehele wereld' in 'Prisma uittrekselboek 4: Nederlandse literatuur 1991-1994', samengesteld door Ritske van der Veen (1994)
• Een hoofdstuk over Maarten 't Hart in W.F. Hermans, Malle Hugo (1994)
• Wam de Moor, 'Een Hollands orakel: over Maarten 't Hart' (1994)
• Peter van Walinge, 'De polderklauwier: kanttekeningen bij het werk van Maarten 't Hart' (1994)
• 5 privé-foto's met begeleidende tekst (waarvan één van Gerrit Komrij) in 'De gevoelige plaat', redactie Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (1995)
• Een interview met Maarten 't Hart in 'Met andere woorden' van Jacob Moerman (1995)
• 1 hoofdstuk: 'Maarten 't Hart - De aansprekers. Roman van vader en zoon' door Hans Werkman in 'Lexicon van Literaire Werken' (mei 1995)
• 1 hoofdstuk: 'Maarten 't Hart - De jacobsladder' door Hans Werkman in 'Lexicon van Literaire Werken' (augustus 1995)
• 1 uittreksel: 'Maarten 't Hart - De kroongetuige' in 'Prisma Uittrekselboek Nederlandse literatuur 1980-1990', samengesteld door Herman Blom, Jet Matla, Johan van Ommen, Lizet Penson en Ritske van der Veen (1996)
• Een hoofdstuk: 'Maarten 't Hart - De kroongetuige' (fragment + opdrachten) in 'Literatuur lezen in de tweede fase' van Ruud Kraaijeveld (1996)
• 1 uittreksel: 'Maarten 't Hart - De nakomer' in 'Prisma uittrekselboek 5: Nederlandse literatuur 1994-1996', samengesteld door Ritske van der Veen en Cor Gerritsma (1997)
• 1 hoofdstuk: 'Maarten 't Hart - Een vlucht regenwulpen' door Wam de Moor in 'Lexicon van Literaire Werken' (augustus 1998)
• 1 hoofdstuk: 'Maarten 't Hart - De droomkoningin' door P. Kralt in 'Lexicon van Literaire Werken' (november 1998)
• Gerry Hanneman-de Jong, 'Mijn vaderstad: een literaire wandeling door het Maassluis van Maarten 't Hart' (1999)
• Ton Koopman, 'Maarten 't Hart over de cantates van Bach' (1999)
• 1 hoofdstuk: 'Maarten 't Hart (Martin Hart) - Stenen voor een ransuil' in 'Mijn eerste boek. 30 schrijversdebuten' van Kees de Bakker (1999)
• 2 hoofdstukken: 'Maarten 't Hart - De kroongetuige' en 'Maarten 't Hart - Een vlucht regenwulpen' in 'Boekenlijst Nederlands. Vragen en antwoorden bij de 50 meest gelezen Nederlandse boeken' van Frans Lennaerts (2000)
• 1 hoofdstuk: 'Ontpopping' in 'Lezen achter de letters' van Hella S. Haasse (2000)
• Lenie 't Hart, ''t Hart van Maassluis' (2001)
• 1 hoofdstuk: 'Maarten 't Hart - Ik had een wapenbroeder' door Gösta Lodder in 'Lexicon van Literaire Werken' (februari 2001)
• Een hoofdstuk over/interview met Maarten 't Hart in 'De tien geboden' van Arjan Visser (2001)
• Een interview met Maarten 't Hart in 'Honderd vrijpostige vragen' van Tom Kellerhuis (2001)
• 1 hoofdstuk: 'Een vlucht regenwulpen' in 'Gouden fictie. Het fenomeen everseller' van Marja Pruis (2001)
• Een interview met Maarten 't Hart: 'Gelovigen laten zich nog veel beter jennen dan feministes' in 'Op de klapstoel' (2002)
• 1 hoofdstuk: 'Maarten 't Hart - Stenen voor een ransuil' door Wam de Moor in 'Lexicon van Literaire Werken' (februari 2002)
• 1 hoofdstuk: 'Maarten 't Hart - Het vrome volk' door Wam de Moor in 'Lexicon van Literaire Werken' (november 2002)
• Maarten 't Hart; Dichter van de kaarsen (bibliofiel, 500ex.) (2003)
• Een interview met Maarten 't Hart in 'De interviewer en de schrijvers' van Ischa Meijer (2003)
• Marije van Rijnswou, 'Een boek komt tot leven: de jeugd van Maarten 't Hart' (2004)
• Kees Schafrat. 'Het lintje' (yt.g.v. 't Harts zestigste verjaardag) (2004)
• Een interviewfragment met Maarten 't Hart: 'Een vaste grond der dingen' in 'Laten we eerlijk zijn. 25 jaar spraakmakende interviews' van Frénk van der Linden (2005)
• Een hoofdstuk over 'Het woeden der gehele wereld' van Maarten 't Hart in 'Querido's leesclubgids. Romans uit Nederland en Vlaanderen', onder redactie van Yves van Kempen en Bert Bultinck (2006)
• 2 columns: 'Voorlezen' en 'Kierkegaard' in 'Trijfels' van Nico Scheepmaker (2006)
• 1 hoofdstuk: 'In Maassluis' over Maarten 't Hart in 'De broek van Brahms' van Lo van Driel (2007)
• Pieter Steinz bespreekt 'Het woeden der gehele wereld' in 'Het web van de wereldliteratuur. Welke 100 boeken hebben de literaire X-factor?' (2007)
• 'De Gids' gaf eind 2009 een Maarten 't Hartnummer uit.
• Een hoofdstuk over 'Een vlucht regenwulpen' in '50 maal lezer: Een leesgeschiedenis' van Wim Huijser' (2010)
• 1 tekst: 'Ressentimenten in een kippeborst' door Carel Peeters in 'Het scherp van de snede. De Nederlandse literatuur in 100 en enige polemieken', samengesteld door Pierre Vinken & Hans van den Bergh (2010)
• Een interview: 'Genieten van eten? daar doen we niet aan' door Elsbeth Etty in 'Het moet pijnlijk blijven. De mooiste schrijversinterviews' samengesteld door Frénk van der Linden en Freddy van Thijn (2011)
• 1 zkv: 'Roeiboot' in 'Brandnetels & verkeersborden' van A.L. Snijders (2012)
• Jesseka Batteau, 'Literature and the Performance of Post-Religious Memory in The Netherlands. Gerard Reve, Jan Wolkers and Maarten 't Hart' (proefschrift) (2014)
• Rogier van der Wal over romans van Maarten 't Hart en Hubert Lampo in ' Spiegel of lachspiegel?: de betekenis van de campus novel voor de wetenschaps- en universiteitsgeschiedenis', redactie L.J. Dorsman en P.J. Knegtmans (2015)
• 1 lemma: 'Hart, Maarten 't' in 'Steinz Gids voor de wereldliteratuur' van Jet & Pieter Steinz (2015)
• 1 hoofdstuk: 'Een vlucht regenwulpen' in 1001 boeken die je gelezen moet hebben', onder redactie van Peter Boxall en Ed van Eeden (2017)
• 1 hoofdstuk: 'Maarten 't Hart - Magdalena' door Nora van Laar in 'Lexicon van Literaire Werken' (juni 2017)
• 1 hoofdstuk: 'Maarten 't Hart en Rico Bulthuis' in 'De IJssel stroomt feller dan de Maas. Herinneringen van een boekverkoper, uitgever en schrijver' van Ad ten Bosch (2019)
• 1 hoofdstuk: '2' over Maarten 't Hart in 'Het horrortheater van de Nederlandse literatuur' (2019)
• Elsbeth Etty, 'Minnebrieven aan Maarten: over Maarten ’t Hart en zijn oeuvre (2019)
• Mensje van Keulen, Maarten 't Hart, 'De biezen', redactie Kees Schafrat (2020)
• Jelle S. Pijpers, 'Een andere Maarten: 3, over Maarten 't Hart (4x), maar zeker ook over Jan Eijkelboom (12x), Theun de Vries, Michael Hamburger, Ivo Michiels' (bibliofiel, 36 ex.) (2021)
• Jesseka Batteau, 'Literary performances of post-religious memory in the Netherlands: Gerard Reve, Jan Wolkers, Maarten 't Hart' (2022)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• 'De dorstige minnaar' verscheen als Bulkboek 82.
• J.M.A. Biesheuvel zingt (LP. met pianobegeleiding van J.M.A. Biesheuvel en Maarten 't Hart) (1978)
• Maarten 't Hart noemde in 'De Tijd' van 21-12-1979 als de drie beste schrijvers van de jaren '70: F.B. Hotz, Jeroen Brouwers en J.M.A. Biesheuvel.
• 'Een vlucht regenwulpen' werd in 1981 verfilmd door Ate de Jong.
• 'Een vlucht regenwulpen' verscheen in 1982 en in 2015 als Grote letterboek.
• Ammer Stol uit 'Ik had een wapenbroeder' en Maarten uit 'Een vlucht regenwulpen' werden door Inez van Eijk en Rudi Wester beschreven in hun 'Honderd helden uit de Nederlandse literatuur'.
• Maarten 't Hart noemt in 'Het favoriete personage' (1983) Genya Schearl uit 'Call it sleep' van Henry Roth als zijn favoriete personage.
• Aad Nuis stelde in 1984 een bundel 'Maarten 't Hart' samen in de schooluitgaven-serie 'Literaire leesbundels'.
• 'De droomkoningin' verscheen in 1984 als Grote letterboek.
• 'De kroongetuige' verscheen in 1986 als Grote letterboek.
• 'Ik had een wapenbroeder' werd in 1986 door C.J. Aarts en N. van der Meulen in hun boek 'Het literair eeuwboek. Honderd jaar het boek van het jaar' uitgeroepen tot het beste boek van 1973.
• De Stichting Schrijvers in Beeld bracht in 1986 'Maarten 't Hart, een videoportret' uit.
• 'Het vrome volk' verscheen in 1986 als Grote letterboek.
• 2 tekeningen van Maarten 't Hart in 'Tekeningen: politici, schrijvers, vogels' van Siegfried Woldhek (1987)
• 'Vrij Nederland' vroeg auteurs om hun top-10 voor 'De leeslijst'. De lijsten stonden in het nummer van 12-09-1987. Maarten 't Harts' top-10:
  

  1	Reize in eenen Palanquin	Jacob Haafner
  2	Verzamelde brieven	Vincent van Gogh
  3	Tobias en de dood	J. van Oudshoorn
  4	J. van Oudshoorn	W.A.M. de Moor
  5	Kroniek van een karakter	Jeroen Brouwers
  6	Inwijding	Marcellus Emants
  7	Het verdriet van België	Hugo Claus
  8	Verzameld werk deel 8 (Verlovingsbrieven)	Multatuli
  9	Het verlangen	J.C. Bloem
  10	De natuurkunde van 't vrije veld	M. Minnaert

• 'Vrij Nederland' vroeg auteurs om hun top-10 voor 'De leeslijst'. De lijsten stonden in het nummer van 12-09-1987. 'Een vlucht regenwulpen' stond op het lijstje van Anne Mantel op nr. 9.
• 'De ortolaan verscheen in 1987 als Grote letterboek.
• 'De jacobsladder' verscheen in 1988 en in 2015 als Grote letterboek.
• 1 bijdrage: 'Maarten Biesheuvel' in J.M.A. Biesheuvel, Biesboek (1988)
• 'De kroongetuige' verscheen in 1989 als Bulkboek.
• 'Het uur tussen hond en wolf' verscheen in 1989 als Grote letterboek.
• Voor 'De Bijenkorf' maakten Jan Croes, Jos Paardekooper, Jan Geerlings en Gerard Heijnen in 1990 'De Ideale Bibliotheek. 100 boeken die iedereen gelezen moet hebben'. Van Maarten 't Hart namen zij op: 'De kroongetuige' (op nr. 4), 'Een vlucht regenwulpen' (op nr. 18), 'Ik had een wapenbroeder' (op nr. 64), 'Stenen voor een ransuil' (op nr. 79), 'De Jacobsladder' (op nr. 86) en 'Het vrome volk' (op nr. 98).
• 'Een vlucht regenwulpen' verscheen in 1990 in de Grote lijster-serie.
• Maarten 't Hart schreef een bijdrage: 'Karel en de Kraagdragers' voor "Uren met Karel van het Reve' (1991) t.g.v. diens 75e verjaardag en zijn afscheid als bestuurslid van 'Het Parool'.
• Mensje van Keulen publiceerde in 1992: 'Geheime dame' waarin onthult wordt dat Maarten 't Hart graag in vrouwenkleren loopt.
• Maarten 't Hart verzorgde gastcolleges literatuur aan de Leidsche Universiteit.
• 'Verhalen' werd uitgegeven als Cassetteboek.
• 'De aansprekers' verscheen in 1992 en in 2015 als Grote letterboek.
• 'Onder de korenmaat' verscheen in 1992 en in 2015 als Grote letterboek.
• 1 parodie op werk van Maarten 't Hart (door André Spruit) in 'Ik ben geboren in Apeldoorn. Groot parodieënboek' (samenstelling Rody Chamuleau en J.A. Dautzenberg) (1994)
• 'Het woeden der gehele wereld' verscheen in 1994 als Grote letterboek.
• 'De huismeester' verscheen in 1995 als Grote letterboek.
• 'De steile helling' verscheen in 1995 als Grote letterboek.
• 'De aansprekers' verscheen in 1996 als Penta-pocket.
• 'De nakomer' verscheen in 1997 als Grote letterboek.
• 1 kaart met portret en bi(bli)ografietje van Maarten 't Hart in 'Het Nederlands literatuur kwartet' (1997)
• In de 'top-100' van boeken die scholieren in 1997 op hun lijst zetten staat 'De kroongetuige' op nummer 3. Op 30% van de lijsten komt het boek voor!
  - 'Een vlucht regenwulpen' staat op nummer 47 en komt op 3% van de lijsten voor.
  - 'Het woeden der gehele wereld' staat op nummer 69 en komt op 2% van de lijsten voor.
• 'De aansprekers' verscheen in 1998 als Bulkboek 254.
• 'Wie God verlaat heeft niets te vrezen: de Schrift betwist' verscheen in 1998 als Grote letterboek.
• 'Het woeden der gehele wereld' verscheen in 1998 in de 'Grote Lijster'-serie van Wolters Noordhoff.
• 'De vlieger' verscheen in 1999 als Grote letterboek.
• De filmrechten van 'Het woeden der gehele wereld' zijn gekocht door Rob Houwer. Het is de bedoeling dat de film in 2001 in de bioscopen komt. In mei 2002 werd de verfiming na onenigheid met het financieringsbedrijf Arteco stopgezet.
• Rob Houwer kocht ook de rechten van 'De Kroongetuige' (die al eens verfilmd werd). De Ierse filmmaatschappij 'Little Bird' kocht de rechten van 'De Nakomer'.
• Max Pam maakte voor HP/De Tijd (10-09-1999) een lijst met de 100 beste boeken van de eeuw.
  Hij nam hierin van Maarten 't Hart op:
  Op nr. 52 'De vlieger' ('t Hart is een schrijver die steeds beter wordt naarmate hij ouder wordt. Dit boek getuigt van die ontwikkeling).
  Op nr. 99 'Wie God verlaat heeft niets te vrezen' (Mooie titel, waarmee ongelooflijk tegen het geloof wordt uitgevaren. Zeer humoristisch.
• In december 1999 werd in Maassluis een wandelroute gepresenteerd langs locaties in de boeken van Maarten 't Hart voorkomen, onder de titel 'Mijn vaderstad, een literaire wandeling door het Maassluis van Maarten 't Hart'.
• In Leiden is, in het kader van het project 'Muurgedichten' het gedicht 'Een vrouw' van Maarten 't Hart te lezen op een muur aan de Nieuwe Rijn 53/54.
• 'De kroongetuige' kwam in 2000 uit als 'Penta pocket'.
• In een pakket van 8 Luister-cd's van de Lijster-serie, waarop schrijvers uit eigen werk voorlezen, zat de CD 'Verhalen' van Maarten 't Hart.
• Maarten 't Hart noemt in 'Het beslissende boek' (2002) van Margot Dijkgraaf en Martijn Meijer 'Geschichte der Leben-Jesu-Forschung' van Albert Schweitzer als het voor hem beslissende boek.
• 'De zonnewijzer' verscheen in 2003 als Grote letterboek.
• 'Het woeden der gehele wereld' werd in 2005 verfilmd door Rob Houwer.
• 'Lotte Weeda' verscheen in 2005 als Grote letterboek.
• 1 portret van Maarten 't Hart in '222 schrijvers. Literaire portretten' van Eddy en Tessa Posthuma de Boer (2005), met het citaat Voor een goede, nieuwe zin kom ik mijn bed uit.'
• 'Het psalmenoproer', voorgelezen door Jeroen Willems ; met een gesproken nawoord van Maarten 't Hart (8 cd's) (2006)
• 'De zonnewijzer' verscheen in 2006 in de Grote lijster-serie.
• 'Het psalmenoproer' verscheen in 2007 als Grote letterboek.
• Een gesprek met Maarten 't Hart op 'Hier is... Adriaan van Dis' (10 DVD's) (2008)
• 'Het dovemansorendieet : over zin en onzin van gewichtsverlies', voorgelezen door Hanneke Groenteman (6 cd's) (2008)
• Maarten 't Hart, 'Wonen op de Wallen', voorgelezen door Anton de Goede op 'Het geluid van de stad: verhalen uit Amsterdam 4' (1 cd, 2008)
• 'Verlovingstijd', voorgelezen door Jeroen Willems, met een nawoord van Maarten 't Hart (10 cd's) (2009)
• 'Het woeden der gehele wereld' verscheen in 2009 in de 'Boektoppers-reeks'.
• 'Verlovingstijd' verscheen in 2010 als Grote letterboek.
• In Maassluis is sinds november 2010 een documentatiecentrum Maarten 't Hart. De bibliotheek van Maassluis beheert de site maartenthart.nl met onder andere een bibliografie van alles was ooit door en over Maarten 't Hart is gepubliceerd.
• Een portret (acryl op doek) van Maarten 't Hart door Lia Laimböck, gemaakt in 1993 én een portret (acryl op doek) van Maartje 't Hart door La Laimböck, gemaakt in 1993, in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
• 'De vlieger' stond op nr. 25 in de lijst van 'De 45 beste boeken uit de Nederlandse literatuur (1900-2012)' volgens Max Pam.
• 'Ik had een wapenbroeder' verscheen in 2012 en 2021 als Grote letterboek.
• 'Een vlucht regenwulpen' werd in het najaar van 2014 gratis door de bibliotheken weggegeven in het kader van de actie 'Nederland leest'.
• De VPRO zond in 2014 de televisieserie 'Maartens moestuin' uit.
• 'Maarten 't Hart leest Verhalen', voorwoord van Maurits Rubinstein (2 cd's) (2014)
• 'Magdalena', voorgelezen door Kees Hulst (7 cd's) (2015)
• 'Stenen voor een ransuil' verscheen in 2015 als Grote letterboek.

Literaire prijzen

Boven mijn bed hangt de leus 'Liever lezers dan prijzen'. Bovendien worden die prijzen altijd 's avonds laat uitgereikt, vaak bij ellenlang gerekte etentjes.

• Eervolle vermelding Reina Prinsen Geerligsprijs voor 'Stenen voor een ransuil'. (De Belgen in de jury wilden hem de prijs geven, de Nederlanders niet)
• Multatuli-prijs 1975 voor 'Het vrome volk'
• J. Greshoff-prijs 1978 voor 'De som van misverstanden'
• De Gouden Strop 1994 voor 'Het woeden der gehele wereld'
• Zweedse prijs voor de beste vertaalde misdaadroman 1994 voor 'Het woeden der gehele wereld'
• Euregio-Schüler-Literaturpreis
• J.M.A. Biesheuvel-prijs voor 'De moeder van Ikabod (2017)
  

Ik vind overigens dat onze koningin al haar hoeden naar Maarten 't Hart moet opsturen.
In plaats van een lintje.
Met een lintje kun je je niet verkleden als je langer bent dan 5 cm.
(Rogi Wieg, Liefde is een zwaar beroep, blz. 32)

Maarten 't Hart was lid van de jury voor de volgende prijzen:

• Reina Prinsen Geerligs-prijs 1977
• Burgemeester van Grunsven-prijs 1978
• Anton Wachter-prijs 1979, 1981, 1984, 1986, 1988, 1990, 1992, 1994, 1996, 1998, 2000, 2002, 2004, 2006
• Multatuli-prijs 1980
• AKO Literatuurprijs 1992
• ECI-prijs voor schrijvers van nu 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002

Max Pam telde voor HP/De Tijd de juryleden van 14 Vlaamse en 163 Nederlandse prijzen tussen januari 1986 tot oktober 2001. Hij maakte een top 60 van juryleden. Maarten 't Hart stond op nummer 17. Hij zat in die periode 15 keer in een jury.

Biografische opmerkingen

• Maarten 't Hart werd streng gereformeerd opgevoed. Zijn vader werkte in een tuinderij. Later werd hij beheerder van het kerkhof en grafdelver bij de gemeente Maassluis. Maarten was de oudste zoon, hij had een jongere zus en broer.
• In Maassluis woonde Maarten 't Hart o.a. op Patijnestraat 8.
• Al als kind las Maarten 't Hart veel. Hij leende zijn boeken bij de Gereformeerde Evangelisatiebibliotheek. In de vakanties zo'n vijf per dag.
• Na de lagere school ging Maarten 't Hart (op dringend advies van het hoofd van zijn lagere school) naar de HBS op het Groen van Prinstererlyceum in Vlaardingen.
• Maarten 't Hart studeerde vanaf 1962 biologie in Leiden met als hoofdvak ethologie(door zijn studie hoefde hij voorlopig niet in militaire dienst), behaalde de doctorsgraad (op het doorkruipgedrag van de stekelbaars) in 1978 en werkt sinds 1970 als etholoog aan dezelfde universiteit.
• Hij woonde in Leiden o.a. op Wagnerplein 92 (Vanuit dat adres ging hij - al - voor het eerst verkleed als vrouw de straat op).
• Terwijl hij nog studeerde werkte hij twee jaar als biologieleraar aan het Groen van Prinsterlyceum (waar hij zelf leerling geweest was).
• Nog tijdens zijn studie trouwde hij met Hanneke van Muyzenberg.
• Na zijn studie moest hij alsnog in militaire dienst. Hij werkt dan als dienstplichtige bij het TNO in Rijswijk. In zijn vrije tijd in militaire dienst schrijft hij 'Stenen voor een ransuil'.
• Maarten 't Hart debuteerde in 1971 met 'Stenen voor een ransuil' onder het pseudoniem Martin Hart.
• Maarten 't Hart ging in Warmond wonen.
• Zijn romans en verhalen zijn vaak autobiografisch van aard en spelen zich dan af in een steng godsdienstig milieu, waaruit de hoofdfiguur probeert te ontsnappen, maar daar nauwelijks in slaagt. Het 'anders zijn' (gepaard met eenzaamheid) is ook een thema dat vaak terug komt. De kritiek vindt dat Maarten 't Hart zichzelf teveel herhaalt. De christelijke achtergrond, aangevuld met natuur en klassieke muziek en meestal een moeilijk verlopende relatie. De lezers blijken hier echter minder moeite mee te hebben. Ook Maarten 't Hart denkt daar luchtig over. Hij heeft er geen moeite mee zichzelf te zien als 'een opstapje naar de literatuur'.
• Maarten 't Hart is bevriend met Maarten Biesheuvel. Beiden zijn afkomstig uit een christelijk milieu en laten dit in hun werk blijken.
• Omdat zijn eerste romans niet goed verkochten, durfde zijn uitgever een volgende roman niet aan. 'Een vlucht regenwulpen' heeft op de uitgeverij zeven jaar in een la gelegen.
• Het boekenweekgeschenk 1984 van Maarten 't Hart 'De ortolaan' verscheen in een oplage van bijna 400.000 stuks.
• 'Het uur tussen hond en wolf' (1987) is een beschrijving (en wraakactie) over een vriend die in een pand van 't Hart woonde en weigerde huur te betalen. Deze 'vriend' schreef hier zelf ook een boek over, waarin hij de andere kant belicht: Hans W. Bakx, 'Midas' tranen'.
• In 1987 wordt Maarten 't Hart full-time schrijver.
• In 1993 presenteert Maarten 't Hart een literair televisieprogramma: 'Tussen dag en nacht'. in 1994 moet hij hier gedwongen mee stoppen. Hij heeft last van hartritmestoornissen.
• Maarten 't Hart woont in Warmond.
• Maarten 't Hart is ereburger van Maassluis.
• Voor de verkiezingen voor het Europees Parlement in juni 2004 wilde Maarten 't Hart lijstduwer voor de Partij voor de Dieren zijn. Hij werd dat niet, omdat hij zich niet kon legitimeren. Hij heeft geen rijbewijs omdat hij nooit auto rijdt, hij heeft geen paspoort omdat hij al tien jaar niet meer naar het buitenland is geweest. Voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2006 staat hij wel op de lijst van de Partij voor de Dieren.

Anderen over Maarten 't Hart

• Men zou hem een Wolkers in colbert kunnen noemen, minder rauw, minder verbeten, allerminst hanig. (Wam de Moor, De Tijd, 09-10-1971)
• Niet de beste schrijver onder de critici is hij, want op zijn stijl valt wel wat aan te merken. Niet de beste beoordelaar, zeker niet van nieuw werk - daarvoor is hij te apodictisch en te eenzijdig in zijn smaak. Maar als aanwakkeraar van geestdrift voor literatuur heeft hij zijn gelijke niet. (Aad Nuis, HP, 01-07-1978)
• Een tijdje geleden gaf ik en jaar lang college over Toergenjev. Ik raadde de toehoorders aan om gedurende de cursus de dingen van Toergenjev die ik ging bespreken te lezen, maar ik kreeg niet de indruk dat iemand dat ook deed. Tot er opeens een jongen opstond en een vraag stelde. Ik trad met hem in debat en toen bleek dat hij alles van Toergenjev gelezen had. Ik raakte in vuur, en in het vuur van het debat wierp ik hem een Russisch citaat toe. 'Ik ken geen Russisch', zei hij, 'ik ben geen slavist'. 'Wat bent u dan?' vroeg ik, 'Bioloog', zei hij. Pas veel later hoorde ik dat die bioloog Maarten 't Hart was, die ik wel uit zijn geschriften kende, maar niet van gezicht. (K. van het Reve, NRC, 25-08-1978)
• Maarten 't Hart: Een kenner kan alleen minachting opbrengen voor 'het binnenskamersnavelkijken' van 't Hart en voor zijn uiteenzettingen over zijn ongelukkige jeugd. Noem hem 'een bekwaam bioloog'. (Paul Jacobs/Erik Strieleman, Het Grote Blufboek, blz. 52)
• Vanmorgen ontving ik een merkwaardige brief van Maarten 't Hart. Oud-testamentische verwensingen vlogen me om de oren, ik heb zitten schateren. Op de enveloppe zijn dertien postzegels van vijf cent geplakt. Ik verwachtte wel dat de brief een boze reactie zou zijn, omdat ik me in het interview met Rothuizen nogal scherp over 't Hart uitgelaten had. Ik vond die profusie aan postzegels raar en eigenlijk een beetje vertederend. Had hij niets anders bij de hand en moest de brief per se gepost? Kon ik vermoeden wat de bedoeling was? Je reinste magische bezwering. Hij eindigt zijn epistel: 'Met dertien postzegels van vijf wens ik u alle slechts, alle ongeluk, alle leed en alle narigheid toe dat een mens maar overkomen kan. Hoogachtend, M. 't Hart. (Hans Warren, Geheim dagboek 1981-1982, 19 sept. 1981, blz. 107)
• Zal 't Hart op den duur een van onze grootste schrijvers blijken te zijn? Die status wordt hem, zo heb ik de indruk, vooralsnog onthouden: hij is het voorbeeld van een schrijver die weliswaar veel wordt gelezen, maar desondanks niet voor vol wordt aangezien. Ik heb lang niet alles wat er over hem geschreven wordt gelezen, maar ik denk dat ik de meeste recensies van zijn werk ook nog zou herkennen als zijn naam er in onleesbaar was gemaakt; de toon is merkwaardig dezelfde: welwillend, begunstigend, zoals van een onderwijzer over een middelmatig begaafde leerling die wel heel hard zijn best doet. (Rudy Kousbroek, NRC, 17-10-1986)
• Hem is wel eens 'eentaligheid' verweten, maar ik ken geloof ik geen schrijver die tweetaliger is dan Maarten 't Hart. Zij romans en verhalen zijn evenzeer van de straat als van de cultuur. (Janet Luis, NRC Handelsblad, 27-08-1993)
• Met stomme verbazing volgde ik de commotie rond de schrijver Maarten 't Hart, die zich in vrouwenkleren op een boekenbal waagde en zo zijn tanende media-aandacht opvijzelde. Een man trok vrouwenkleren aan, nou én? (Wim de Bie, De liefste van de buis, blz. 116)
• Gisteren zag ik op televisie Maarten 't Hart klavecimbel spelen. Omdat ik ergens had gelezen dat Scarlatti a prima vesta zou kunnen spelen - waarvan ik niets geloof - was ik bitter teleurgesteld. Hij voerde een werkje van Couperin uit, iets heel eenvoudigs, maar het ging zo schools, als een braaf kind dat zijn opgegeven taak aan de leraar laat horen. Merkwaardig genoeg wist hij Couperin een duf, gereformeerd timbre te geven. (Hans Warren, Geheim dagboek 1996-1998, blz. 182, 13-05-1997)
• De vlieger mag dan een nieuw boek zijn, je voelt je meteen op bekend terrein. Het is dat we er zo aan gewend zijn, maar eigenlijk is hier een nogal zonderlinge schrijver aan het woord. Bijna een antischrijver die zich niet bekommert om literaire dogma's, die banale mensen een stuk interessanter vindt dan verheven ideeën, die weinig aandacht besteedt aan de taal, die liever tien woorden gebruikt wanneer vier hadden volstaan. Hij schrijft plechtig: geen pagina gaat voorbij zonder woorden als echter, reeds, vervolgens. Voor herhalingen en pleonasmen ('Een zomeravond in augustus') schaamt hij zich niet, Allemaal gebreken zou je zeggen, maar na een roman of tien gaan ze voor een deel ook de charme uitmaken van dit werk.
  Het meest aantrekkelijk is hoe hij zijn personages laat spreken. Het lijkt misschien simpel, maar er valt nauwelijks iets moeilijkers te bedenken dan mensen op papier laten praten. Een onbenullig gesprekje over een sjekkie wordt bij hem een gebeurtenis. Een dialoog van niks over een kopje koffie blijkt een evenement. (Hans Warren, Geheim Dagboek 1998-2000, blz. 107-108, 10-11-1998)
• Wat hem overkomt, wordt vanzelf literatuur. Een politieagent die hem berispt omdat hij door rood fietst, slaat hij om de oren met Marcus 2 vers 27. Maarten 't Hart: een dwarse, eigenwijze eenling, maar een die in staat is zijn gedrag op papier te relativeren. (VN, over 'dwarse personages', 17-03-2007)
• Maarten 't Hart was zo populair en signeerde zoveel boeken dat de grap de ronde deed dat een ongesigneerde Maarten 't Hart pas echt veel waard was. (Ad ten Bosch, De IJssel stroomt feller dan de Amstel, blz. 107)

Mijn favoriete citaat

Op Damplein 1 - er was geen nummer 3 of 5,
wel waren er aan de overzijde enkele even nummers -
woonde mijn grootvader.
Aangezien hij slechts een passie kende, het Damspel,
vond ik het logisch dat hij op Damplein 1 woonde.
De wereld was overzichtelijk en wel geordend.
(Maarten t Hart, De steile helling, blz. 26)

Naar een overzicht van citaten van Maarten 't Hart

 

Bronnen o.a.

• Jan Campertprijzen 1978 (1978)
• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Prisma uittrekselboek Nederlandse literatuur1945-1980 (1987)
• Schrijversgezichten (1990)
• Prisma van de pseudoniemen (1992)
• Oosthoek lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Uittreksel top-100
• Encarta '98 (1997)
• De grote lijsters - dossier (1998)
• Moorden met woorden. Honderd jaar Nederlandstalige misdaadliteratuur (2000)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (september 2024)